SOSYAL BİLGİLER

ÖĞRENME ALANI : KÜLTÜR VE MİRAS ÜNİTE : ADIM ADIM TÜRKİYE
KAZANIM:
Çevresindeki ve ülkemizin çeşitli yerlerindeki doğal varlıklar ile tarihî mekânları, nesneleri ve yapıtları tanır.

Daha çok geleneksel evleri ile tanınan Safranbolu, Karabük ilinin en büyük ve gelişmiş ilçesidir. Konumu yaklaşık olarak Ankara'nın iki yüz kilometre kuzeyinde ve Karadeniz'in yüz kilometre güneyindedir. Karabük ilçe merkezinin de 9 kilometre kuzeyinde bulunmaktadır
Safranbolu’yu gezerken birçok tarihi eser ile karşılaştık.Gezdiğimiz yerlerden bazıları Cinci Han,Tarihi Cinci Hamamı,Bakırcılar Çarşısı,İzzet Paşa Camisi,Safranbolu evleri, antika eşya satan dükkanlar ve safran çiçeği ile ilgilenen dükkanları gezdik.Tabi,Safranbolu’nun lokumu ve mantısını yemeyi unutmadık
Hoş görünümlü Safranbolu evleri. Safranbolu evlerinin hiç biri diğerinin manzarasını engellemez. 3000 yıl önce yapılan evlerden yaklaşık 200 tane vardır
Gezide acıkmıştık.Yemek yiyeceğimiz konağa gittik.Yöresel yemeklerden mantı yiyecektik..Herkes mantısını iştahla yedi.Güzel bir yemek olmuştu.Tabii yemekten sonra Safranbolu’ nun güzel salebinden içip konağı gezdik

Bu gezininin sonucunda Safranbolu`nun tarihi ve kültürel özellikleri hakkında bilgi sahibi olduk.Bu öğrendiklerimizin ışığında ADIM ADIM TÜRKİYE ünitesini daha iyi tanımış olduk.

OKUMA YÖNTEMLERİ ETKİNLİĞİ

OKUMA YÖNTEMLERİ
5/A Sınıfı öğrencileri Türkçe dersini o gün farklı bir yöntemle işleyeceklerdi। Okunacak toplam yedi metin vardı. Öğretmenleri metinlerin fotokopilerini dağıttı। Hangi metni, hangi yöntemle okuyacaklarına birlikte karar verdiler। Karar verdikleri yöntem ve tekniklere göre okumaya başladılar. Hangi metni, hangi yöntemle okuduklarını birlikte bulalım.

Okuma Yöntemleri
1।Aktarıcı okuma
2.Not alarak okuma
3.Paylaşarak okuma
4.seçici okuma
5.Sesli okuma
6.Sessiz okuma
7.Sorgulayarak okuma


HANGİ METNİ HANGİ YÖNTEMLE OKUDUK?

*Bir şiir olan ilk metni ……………………………… yöntemiyle okudular.

*İkinci metin bir tiyatro oyunundan alınan kısa bir bölümdü. Bunu …………………………… yöntemiyle okudular.

*Üçüncü metin yine bir şiirdi. Ama bu kez bir öğrenci tahtaya çıkarak ………………………….. okuma yaptı.

*Dördüncü metin eğlenceli bir öyküydü. Öğretmenleri önce sessiz okumalarını, daha sonra içlerinden birinin tahtaya kalkıp anlatmasını istedi. Bu metni de bu şekilde okuyarak ………………………………………. yapmış oldular


*Beşinci metin arıların hayatını anlatıyordu. Metinde o zamana kadar bilmedikleri pek çok şey anlatıyordu. Bu bilgileri unutmak istemediler. Bunun için bir yandan sessiz okurken, bir yandan da notlar aldılar. Böylece bu metni …………………………………………… Yöntemiyle okumuş oldular.

*Altıncı metin biraz zordu। Ama öğretmenleri metnin tamamını okumak zorunda olmadıklarını söyledi. Metinle ilgili soruları cevaplamak için hızlıca okuyacaklardı. Metni bu şekilde okudular. Bu okuma türüne …………………………………………… adını veriyorlardı.

*Son metin bilgilendirici bir metindi. Ama metinde bilmedikleri kelimeler, anlamadıkları yerler vardı. Onun için bu metni okurken çok soru sordular. Soru sorarak yaptıkları bu okumanın adı ise……………………………………………….. idi.

SOSYALBİLGİLER

ÖĞRENME ALANI : KÜLTÜR VE MİRASI

ADIM ADIM TÜRKİYE
1- Doğal varlık ne demektir ?
Doğanın kendiliğinden oluşturduğu yer şekillerine doğal varlık denir .
2- Neler doğal varlıklarımızdır ?
Ormanlar Göller
Taşlar
Akarsular
Bitki Örtüsü

Denizler
Yaban hayvanları
Yüजी şएकीलेरी

3- Ülkemizin turizm bakımından önemli olan doğal varlıkları nelerdir ?
Denizli’deki Pamukkale Travetenleri
Fethiye’deki Ölü Deniz
Nevşehir’deki Peribacaları ( Peri bacalarının bulunduğu bölgeye Kapadokya denir )
Antalya’daki Damlataş Mağarası , Manavgat , Düden , Kurşunlu Şelaleleri ile Saklıkent kayak merkezi.
Bursa’daki Uludağ Kayak Merkezi.
Erzurum’daki Palandöken Dağları ve kayak merkezi.
Mersin’deki Cennet ve Cehennem Mağaraları
Trabzon’daki Uzun göl ve yaylaları
Kayseri’deki Erciyes Dağı
Ağrı’daki Ağrı Dağı ( 5165 m Türkiye’nin en yüksek dağıdır. )
Balıkesir’deki Manyas Kuş Cenneti
Aksaray’daki Ihlara Vadisi
Safranbolu Evleri ve safran




4- Tarihi eser ne demektir ?
İnsanlar tarafından yapılan ve belli özellikleri olan eski yapılara tarihi eser denir.
5- Tarihî mekânlar nelerdir ?
Camiler
Hanlar
Köprüler
Kervansaraylar
Tiyatrolar
Köşkler
Saraylar
6- Sahaf ne demektir ?
Eski kitap alıp satan kitapçı.
7- Seyahatname ne demektir ?
Evliya Çelebi’nin gezip gördüğü yerleri yazdığı eserin adıdır.
8- Külliye ne demektir ?
Bir cami ile birlikte kurulmuş medrese imaret , kitaplık ve hastane gibi yapıların tümüne denir.
9- İmarethane ne demektir ?
Yoksullara yiyecek dağıtmak üzere kurulmuş hayır kurumuna denir.
10- İlimizin önemli tarihi eserleri nelerdir ?
Battalgazi’deki Ulu Camii , Kervansaray ve kale kalıntıları ile Aslantepe Höyüğü
11- Ülkemizde birçok milletin yaşadığını nereden anlarız
Anadolu’nun çeşitli yerlerinde yapılan kazılarda bulunan çeşitli tarihi eserlerden anlaşılmaktadır.
12- Türkler Anadolu’ya ne zaman girmişlerdir ?
1071 Yılında Alpaslan’ın komutasında yapılan Malazgirt Savaşı ile girmişlerdir.

13- Ülkemizin önemli tarihi eserlerden bazıları hangileridir ?
İstanbul’daki Topkapı Sarayı , Dolmabahçe Sarayı , Yerebatan Sarnıcı , Kızkulesi , Galata Kulesi , Ayasofya Müzesi , Süleymaniye Camii , Anadolu ve Rumeli Hisarı ile çeşitli camiler ve yalılar vardır.
Trabzon’daki Sürmele Manastırı
Kuşadası’ndaki Meryem Ana
Selçuk’taki Efes Antik Kent
Bursa’daki Ulu Camii ve Yeşil Camii
Sivas’taki Çifte Minareli Medrese
Erzurum’daki Çifte Minare
Konya’da Mevlana Müzesi
Side’deki Antik Kent ve Antik Tiyatro
Bergama’daki Antik Tiyatro ve Zeus Tapınağı ( Dünyanı 7 harikasından biri olarak kabul edilir ve bu eser Alman arkeologlar tarafından numaralandırılarak kesilip Almanya’ya götürülüp müzede sergilenmektedir. )
14- Kültür ne demektir ?
Bir toplumun maddi , manevi değerleri ile o topluma özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütününe kültür denir.
15- Türklerin kültürel öğeleri neleredir ?
Misafirperverliği , yemekleri , giyimleri , müzikleri aletleri, konuşulan dil, mimari , halk oyunları , düğünleri , bayramları, asker yollamaları vb.
16- Şive ne demektir ?
Konuşulan dildeki ağız farklılıklarına denir.
17- Değişik şiveleri nerelerden anlarız ?
Değişik bölgelerde söylenen türkülerden anlarız.
18- Bölgelerimizin halk oyunları nelerdir ?
Ege Bölgesinde Zeybek oyunu ve Efe , Karadeniz Bölgesi Horon ve kemençe , hamsi
19- Önemli gölge oyunumuz hangisidir ?
Karagöz ile Hacivat
20- Türkülerimizde hangi konular işlenmektedir ?
Göç , askerlik , acı , sevgi ve ekonomik konular öne çıkar.
21- Kültürel farklılık ne demektir ?
Bölgeler arasında farklı olan giyim , yemek , düğün , türkü vb kültürler öğelerde görülen farklılıklara kültürel farklılık denir.
22- Şiirleri türkü olan önemli şairlerimiz kimlerdir ?
Karacaoğlan , Aşık Veysel , Neşat Ertaş
23- İllerimizin önemli özellikleri nelerdir ?
Baklava – Gaziantep
Dondurma – Kahramanmaraş
Kayısı – Malatya
Mantı, sucuk , pastırma – Kayseri
Şeftali – Bursa
Karpuz – Diyarbakır
Kebap – Adana
Cezerye , tantuni – Mersin
Yamaç paraşütü – Fethiye Babadağ
Lokum – Afyon
Yağlı güreş – Edirne
Cirit – Erzurum
El sanatları – Tokat
İlk Şeker Fabrikası – Uşak
Elma – Amasya
Çay, kivi – Rize
Höşmerim - Balıkesir

MATEMATİK

ÇOKGENLER
---Aynı doğrultuda olmayan en az üç noktanın düz çizgilerle birleşmesinden oluşan kapalı şekillere çokgen denir.


ÇOKGENLERİN ÖZELLİKLERİ
---Çokgen çok kenarlı demektir.Gen kenar demektir.Yani çok kenarlı anlamındadır.
---Çokgenler en az 3 kenarlı en çok ise sonsuz sayıda olur.örnek:üçgen,dörtgen.beşgen,altıgen,yedigen,sekizgen…..gibi devam eder.
---Çokgenler kenar ve köşe sayısına göre adlandırılırlar.Örnek:Üçgen,dörtgen,
Sekizgen gibi.
---Çokgenlerin köşeleri büyük harflerle gösterilir.Kenarları ise köşedeki harfin küçüğü yazılarak adlandırılır.Sadace üçgende kenar adını karşısındaki köşeden alır.












Dörtgen Altıgen Üçgen
DÜZGÜN ÇOKGEN:Açılarının ölçüleri ile kenarlarının ölçüleri eşit olan
Çokgenlere düzgün çokgen denir.












Kare, üçgen beşgen altıgen
Düzgün dörtgen düzgün üçgen düzgün beşgen düzgün altıgen
---Kenarları ve açıları eşit olmayan çokgenler düzgün çokgen değildir.
DÖRTGENLER
---Dört köşesi olan kapalı şekillere dörtgen denir.




Köşegen:Karşılıklı köşeleri birleştiren doğru parçalarına köşegen denir.
[AC] ve [DB] birer köşegendir.
---Dörtgenlerde ikişer köşegen vardır.
EK BİLGİ:Bir çokgende köşegen sayısını bulmak için kenar sayısından 3 çıkarılarak kenar sayısı ile çarpılıp 2 ye bölünerek bulunur.
Soru:Sekizgenin kaç köşegeni vardır?
Çözüm: 8-3=5
5x8=40
40:2=20 köşegeni vardır.
---Dörtgenlerin iç açıları toplamı 360 derecedir.
---Dörtgenlerde ardışık açıların toplamı 180 derecedir.

DÖRTGEN ÇEŞİTLERİ
1-Kare
2-Dikdörtgen
3-Paralelkenar
4-Eşkenar dörtgen
5-Yamuk

1-KARE
A)Köşegenler


b)Simetri Eksenleri(katlama doğrusu)



KARENİN ÖZELLİKLERİ
---4 kenarı da birbirine dik ve eşittir.
--- 4 Açısı vardır ve dik açıdır.
---İç açıları toplamı 360 derecedir.
---Ardışık iki açısının toplamı 180 derecedir.
---Köşegenleri karenin açılarını 45 er derecelik iki eşit açıya böler.

Karenin Çevresini Hesaplama


Karenin Alanını Hesaplama 1.yol



8x8=64 birim kare alanı bulunur.

SORU:Bir kenarı 7 m olan karenin alanı ve çevresini bulunuz.

ÇÖZÜM:Ç=4x7=28 m çevresi.

A=7x7=49 m2 alanı bulunur.



Karenin Alanını Bulma 2.yol
---Karenin köşegen uzunlukları çarpılıp 2’ye bölünerek karenin alanı bulunur.

YÜKSEKLİK: Herhangi bir köşeden karşı kenara çizilen dik doğruya o kenara ait yükseklik denir.Karenin 4 kenarı da birer yüksekliktir.

2-DİKDÖRTGEN
Köşegen,Açı ve Kenar Özellikleri

---Dikdörtgende bir köşegen dikdörtgeni eşit 2 ikizkenar dik üçgene ayırır
---Dikdörtgende 2 köşegen dikdörtgeni 4 ikizkenar üçgene ayırır.Ancak bu üçgenler karşılıklı olarak birbirinin aynısıdır.
---Dikdörtgenin karşılıklı kenarları birbirine eşit ve paraleldir.
---Köşegen uzunlukları birbirine eşittir.Köşegenler birbirini ortadan keserler.
---Dikdörtgenin açıları dik açı olup iç açıları toplamı 360 derecedir.
Simetri Eksenleri
---Dikdörtgenin kenarlarının orta noktalarını birleştiren doğrular simetri eksenleridir.2 tanedir.

Dikdörtgenin Çevresi
1.yol-Dikdörtgenin bir kısa kenarı ile bir uzun kenarını toplayıp 2 ile çarparak çevresini buluruz. Ç=2x(a+b)
2.yol-Kısa kenarları ayrı uzun kenarları ayrı 2 ile çarpıp her iki çarpımı toplayarak çevreyi buluruz. Ç=(2xa)+(2xb)
3.yol-4 kenarını toplayarak buluruz. Ç=a+a+b+b
Dikdörtgenin Alanı

ALANI:Uzun ve kısa kenar boyunca dizilen birim karelerin sayıları çarpılarak dikdörtgensel yüzeyi kaplayan birim karelerin sayısı bulunur.
Birim kare sayısı:8 birim kare x4 birim kare=32 birim kare
Örnekte görüldüğü gibi dikdörtgenin alanını bulmak için
ALAN=Uzun kenar x kısa kenar
ALAN=axb
Veya
ALAN=Taban x Yükseklik şeklinde de bulunabilir.

ÖRNEK SORU:Uzun kenarı 45 m,kısa kenarı 23 m olan dikdörtgen şeklindeki tarlanın çevresi ve alanı ne kadardır?

ÇEVRE:2x(a+b)
2x(45+23)
2x68=136 m çevresi
ALANI:axb
:23x45=1035 m2 alanı bulunur.

Not:Dikdörtgende hem uzun kenar hem de kısa kenar yükseklik olarak kullanılabilir.

MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI

ÜNİTE İLE İLGİLİ ÇALIŞMA KAĞITLARI

DERS:FEN VE TEKNOLOJİ

ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM

ÜNİTE : MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI

A- SU HALDEN HALE GİRER (ÖZET)

* Su 3 halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz.
* Gaz halindeki bir maddenin sıvı hale geçmesine YOĞUŞMA denir.
* Kar kışın yağar. Yağmur ise daha çok ilkbahar mevsiminde yağar.
* Yeryüzündeki sular buharlaşarak bulutları oluşturur. Bulutlar zamanla bu ağırlıklarını taşıyamaz hale gelirler ve yeryüzüne; yağmur, kar, dolu olarak düşerler.
*Güneş suları buharlaştırdığı için hava olaylarında doğrudan bir etkisi vardır.
* HAVA OLAYLARI sıcak ve soğuk havanın karşılaşması neticesinde meydana gelir. Buz dolabından çıkarılan su şişesinin buharlı halinin sıvı hale gelmesi örnek olarak söyleyebiliriz.
* Kar oluşumu: bulutların çok soğuk hava katmanıyla karşılaştığında bulutu oluşturan küçük tanecikler su damlacıkları haline gelmeden küçük buz kristallerine dönüşmesiyle oluşur.
* Dolu oluşumu: Bulutların bazen çok soğuk hava katmanına rastlamasıyla su damlacıklarının bir kısmı donar. Rüzgarın etkisiyle yukarı aşağı savrularak büyür. Gittikçe ağırlaşarak yeryüzüne düşer.
* Sis oluşumu: Bol su buharı taşıyan nemli hava yeryüzüne yakın yerlerde küçük su damlacık şeklinde asılı kalmasıyla oluşur.
* Çiğ oluşumu: Havanın açık ve durgun olduğu gecelerde, havadaki su buharının soğuk cisimler üzerinde su damlacıkları biçimde yoğuşmasıdır. İlkbahar ve yaz aylarında görülür.
* Kırağı oluşumu: Çok soğuk zeminler üzerindeki yoğuşmanın buz kristalleri şeklinde olmasıdır. Kırağının oluşabilmesi için havanın açık ve durgun olması gerekir.
*Yağışlarla yeryüzüne düşen yağmur buharlaşarak ayrılan suyu dengelemektedir.
* Buharlaşma en fazla yaz mevsiminde olur.
* Kışın yağan kar sularının seviyesi en fazla bahar mevsiminde artar.
*SU DÖNGÜSÜ suyun bir halden başka bir hale geçerek yeryüzü ile hava küre arasında dolanımına denir.
* Su döngüsünün olması için mutlaka buharlaşma olması gerekir.
* Enerji kaynakları: Güneş, rüzgar, petrol, kömür, akarsular, doğalgaz v.b.
* Rüzgar: Sıcak hava ile sıcak havanın yer değişmesi sonucu oluşur.
* Güneş ısı ve ışık kaynağıdır.
*Güneş çevresine ışınlarıyla enerji yayar.
*Siyah renkli elbiseler güneş ışığını toplar.
* Açık renkli elbiseler güneş ışığını yansıtır.
*Güneş ışınları 8 dakikada (150 milyon km) dünyamıza ulaşır.
* Güneş ışınları, kış mevsiminde Kuzey Yarım Küre’ ye dik gelmez. Bu nedenle deniz, göl ve ırmak suları kış aylarında soğuk olur.
* Güneş enerjisi kullanılarak elektrik enerjisi de elde edilir.
* Güneş pilleri güneşten gelen enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür.
* Güneş pilleri elektronik saatler fotoğraf ve hesap makinesi ve uzay araçlarında kullanılır.

B- ISI VE SICAKLIK(ÖZET)

* Hava sıcaklığı doğru bir ifadedir. Hava ısısı ise yanlış bir ifadedir.
* TERMOMETRE ile sıcaklığı ölçeriz ısıyı değil.
* Isı: Bir enerji çeşididir. Kalorimetre kabı ile ölçülür.
* Isı birimi kalori ve joule’ dür.
* Isı alan her maddenin sıcaklığı yükselmez, ısı alarak hal değiştiren maddelerin sıcaklıkları aynı kalır.
* Sıcaklık: Sıcaklık, enerji değildir. Termometre ile ölçülür. Sıcaklık birimi 0C (santigrat derece) Sıcaklığı yükselen her madde ısı alıyor demektir.
* Sıcaklıkları farklı olan maddeler birbirine temas ettiğinde ısı alışverişi olur.
v Daha uzun süre ısıtılan maddeler kısa süre ısıtıldıklarına göre daha çok ısı alır. Daha çok ısıtılan maddelerin sıcaklıkları daha fazla yükselir.
* Maddelerdeki sıcaklık artışı aldıkları ısı miktarına bağlıdır.
* Aynı tür ve miktardaki maddeye az ısı verdiğimizde az, çok ısı verdiğimizde ise çok ısınır.
* Miktarı az olan sıvı ve miktarı çok olan sıvıya eşit şekilde ısı verilince miktarı az olan daha fazla sıcaklık alır.
*Isı bir madde değildir.
* Isı bir maddeden diğerine aktarılır ve maddenin enerjisini değiştirir.
* Barajlarda depolanan su, hidroelektrik santrallerinde elektrik enerjisi elde etmek için kullanılır.
* Elektrik enerjisinin kaynağı, güneş enerjisidir.
* Kömür petrol ve doğalgazın kökeni de güneştir.
* Fosil Yakıtlar: Milyonlarca yıl önce yaşamış olan bitki ve hayvan kalıntıları ile oluşur. Genellikle toprak altında bulunan bu yakıtlar, Güneş enerjisinin etkisi ile meydana gelir. Kömür, petrol, doğal gazlar fosil yakıtlarındandır.
* Odun bilinen en eski yakıttır.
* Yakıtlar hareket enerjisine dönüşür.
* KATI YAKITLAR: Odun, kömür.
* SIVI YAKITLAR: Benzin, Mazot, Fueloil, İspirto, Gaz yağı.
*GAZ YAKITLAR: Hava gazı, LPG, Doğalgaz, Biyogaz.
* Biyogaz: Hayvan ve bitki artıklarının havasız bir yerde karıştırılması ve bekletilmesi sonucu oluşan yanıcı gaza biyogaz denir. Biyogaz, ısıtmada kullanıldığı gibi elektrik enerjisine dönüştürülerek aydınlatmada da kullanılır.

C- ISI MADDELERİ ETKİLER(ÖZET)

*Isınma: Bir madde kendi sıcaklığından daha yüksek sıcaklığı olan başka bir maddeyle temas ettiğinde, o maddeden ısı almasına denir. Örn: Soğuk meyve suyunu ılıtmak için sıcak su ekleyip ılıtmak.
*Maddenin bulunduğu halden diğer hale geçmesine hal değişimi denir.
* Katı haldeki bir maddenin ısı alarak, sıvı hale geçmeden gaz haline geçmesine süblimleşme denir. Örn.: Naftalinin ısıtıldığında direk gaz hale geçmesi.
* Soğuma: Bir madde kendi sıcaklığından daha düşük sıcaklığı olan başka bir maddeyle temas ettiğinde o maddeye ısı verir.Buna soğuma denir Örn: Sıcak çaya soğuk su ekleyip,çayı ılıtmak.
* Genleşme: Sıcaklığın etkisiyle maddelerin boyutlarındaki değişime denir. Isıtılan demir halka, daha önce geçtiği delikten geçmez.
* Isıtılan katı sıvı gaz maddeler genleşir.
*Genleşen havanın hacmi de artar.
* Büzüşme: Maddenin soğutulması sonucu hacminin küçülmesine büzüşme denir.
* Genleşmenin zıttı büzüşmedir. Aynı maddelerin sıcaklıkları azaldığında büzüşme olur.
* Termostatlar, yangın alarm sistemleri ve termometreler maddelerin genleşme özelliğinden faydalanarak yapılmıştır.
* Termostat: Evimizde kullandığımız çamaşır ve bulaşık makineleri, buzdolabı, fırın gibi aletlerde sıcaklık ayarını termostat yapar.
* Buharlaşma her sıcaklıkta gerçekleşebilir. Örneğin hava serin olsa bile giysilerimiz kurur.
* Sıcaklık ne kadar fazla ise buharlaşmada o hızda olur.
* Yoğuşma: Gaz maddenin ısı vererek sıvı hale geçmesine denir.
* Gazlar yoğuşup sıvı hale geçerken dışarıya ısı verir.
* Sıcaklığın düşmesi yoğuşmayı hızlandırır.
* Buharlaşma: Sıvıların ısı alarak gaz haline geçmesidir.
* Kaynama: Sıvının her yerinden kabarcıklar halinde hızlı buharlaşma olayına denir.
* Buharlaşma için kaynama olması gerekmez. Çünkü su her sıcaklıkta buharlaşır.
* Kaynama sırasında sıcaklık değişmez.
* Erime : Maddenin sıvı alış verişiyle katı halden sıvı hale geçmesine denir.
* Donma: Sıvı haldeki bir maddenin ısı alışverişi sonucu katı hale geçmesine denir.
* Isı alan madde erimeye, ısı veren madde de donmaya başlar.


D- MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ

*Ayırt edici özellik: Her maddenin kendine özgün özelliklerinden yararlanarak o maddeleri tanıma ve ayırt etmeye denir.
*Saf Madde: Kendini oluşturan parçacıklardan başka parçacık içermez. Örn.: Saf su, alkol, demir, aseton, kükürt, tuz…..
* Karışım: İki yada daha fazla saf maddelerin birleşimi ile oluşur. Örn.:Kolalı içecekler, şekerli kahve, şekerli su, su-zeytinyağı, kükürt-demir tozu….
* Kütle(kapladığı alan), hacim(ağırlık) maddenin ölçülebilir ayırt edici özelliğidir.
*Tatma koklama renk sertlik vb özelliklerde maddenin ayırt edici özelliğidir.
*Kaynama, donma, erime noktaları ve yoğunluk maddelerin ayırt edici özelliğidir.
* Maddelerin katı hali hangi sıcaklıkta eriyorsa sıvı hali de aynı sıcaklıkta donar.
Örneğin: su 0 0C’ de donarken aynı sıcaklıkta buz erimeye başlar.
* Katı maddelerin erime ve donma sıcaklıklarının bilinmesi onların kullanımını kolaylaştırır.
*Kışın sular donar. Fakat arabaların deposundaki benzin donmaz. Bunun sebebi; benzin, sudan daha düşük sıcaklıkta donar.
* Katı maddeler, dışarıdan ısı alır, erir ve sıvı hale geçer. Sıvılar, dışarıdan ısı alır,kaynar ve gaz haline geçer.
* Gaz maddeler, dışarıya ısı verir, yoğuşur ve sıvı hale geçer. Sıvılar, dışarı ısı vererek donar,katı hale geçer.
* Termometre çeşitleri: Sıvılı termometre, metal termometre.
*Sıvılı Termometre: İnce cam boru içine cıva veya alkol konularak yapılan termometrelerdir. Örn.:Duvar ter., laboratuar ter., ve hasta ter.
* Metal Termometre: Sıvılı termometrelerle ölçülemeyen sıcaklıkları ölçmek için kullanılır.Yüksek sıcaklıklar içindir. Fabrikalarda ve fırınlarda kullanır.
*Suda yüzen maddelerin kütleleri artırılsa bile batmaz. Suda batan maddelerin kütleleri azaltılsa bile yüzmez.
* Yüzme ve batma tek başına kütleye bağlı değildir.
* Cisimlerin suda yüzmesi yoğunlukla ilgilidir.
*Yoğun madde: Hacmine göre kütlesi büyük olan maddelere denir.
* Eşit hacimli katılarda kütlesi büyük olan katı, diğerine göre daha yoğundur.
* Yoğunluk: Bir maddenin birim hacminin kütlesine denir. Bir maddenin 1mLlik hacminin kütlesi, o maddenin yoğunluğunu verir.
* Maddelerin suda yüzme ve batmaları, kütle ve hacim değerlerinin her ikisiyle birden ilişkilidir.
*Yoğunluğu su yoğunluğundan büyük olan maddeler su içinde batar. Yoğunluğu suyun yoğunluğundan küçük olan maddeler suda yüzer.Yoğunluk: Kütle(g) / Hacim(mL)

DERS :MATEMATİK

KONU:ÇOKGENLERİ TANIYALIM
ALT ÖĞRENME ALANLARI:ALAN ÖLÇME
KAZANIM:BİR SANTİMETREKARELİK VE BİR METREKARELİK BİRİMLERİ KULLANARAK ÖLÇMELER YAPAR.

Alan hesabında belirlenmiş standart birimler: cm2 ,m2 ve km2
Kenar uzunlukları1cm olan karenin çevrelediği alan 1santimetre kare,kenar uzunluğu 1m olan karenin çevrelediği alan 1metre kare, alan ölçme de kullanılan standart birimlerdendir.
Karenin alanı formülünden:
A= 1x1= 1 cm2
1 santimetrekare

A= 1x1= 1 m2
1 metrekare

Küçük alanlar cm2,daha büyük alanlar m2 ve çok büyük alanlar km2 ile ölçülür.Marmara Bölgesi ve Konya Ovası km2 ile halı, oda ve sınıfın tabanı m2 ile ilaç kutusunun yüzü cm2 ile ölçülür.